(Rijksmonument)

De Rosmolen is een prachtig historisch en idyllisch monument gelegen in de al even idyllische groene omgeving van de Geysterse bossen, nog juist op Venrayse grond. Het is een oude watermolen die energie ontleende aan de Oostrumsche beek. De naam ‘De Rosmolen’ vraagt om nadere uitleg, want een rosmolen was vroeger een molen die aangedreven werd door een paard (ros) of een ander trekdier. De naam De Rosmolen is waarschijnlijk afkomstig van een andere molen in dit gebied.
Volgens een uit 1628 daterend document stonden er hier vroeger drie molens: de huidige Rosmolen, een volgende iets stroomopwaarts, en de derde in de kom van Oostrum, waarvan het gebouw nog bestaat.
Hoe oud de oorspronkelijke watermolen is, is niet exact bekend. Zijn geschiedenis gaat terug tot vermoedelijk de 13e eeuw. Een eerste vermelding dateert uit 1520, de huidige bouwkundige opzet dateert waarschijnlijk uit 1861. De molen is intensief als molen gebruikt tot 1928. De molen werd in 1944 door oorlogshandelingen beschadigd en is na de oorlog hersteld. Het huidige molenrad werd aangebracht in 1975. De laataste renovatie dateert van enige jaren terug. De watermolen, die hoofdzakelijk diende voor het malen van graan, bestaat uit een vierkant metselwerk gebouwtje afgedekt met een rieten puntdak. Op de top van het dak een windvaan met de afbeelding van een paard.

Ook tot het rijksmonument behoort het metselwerk langgevelhuis, dat voorzien is van een rieten zadeldak met wolfseind. De huidige
Rosmolen is de enige watermolen in Nederland met onderslagrad met enkelvoudige overbrenging (doorsnede 5.40 meter).
Een bekende bewoner van De Rosmolen, die vanaf de negentiger jaren van de 19e eeuw het beroep van molenaar uitoefende was Frans Derkx. Zijn zoon heette eveneens
Frans Derkx, heeft zijn hele leven -vanaf het begin van de 20e eeuw tot aan zijn dood in 1998- in De Rosmolen gewoond en heeft ook in de molen gewerkt. Veel bezoekers van deze plek zullen met genoegen aan deze markante vriendelijke man terugdenken.

De molen werkte tot 1928, hoofdzakelijk voor het malen van het graan van de boeren, voor de bakker van Geijsteren en regelmatig ook voor de Oostrumse bakker. Aan de werking van de Rosmolen kwam in 1928 een einde toen de waterrechten werden uitgekocht in verband met de kanalisatie van de Oostrumse Beek.
Nu wordt er veelvuldig dankbaar gebruik gemaakt van het prachtige gebouw en zijn evenprachtige omgeving voor het maken van fotoreportages van bruiloften. Menig bruidspaartje heeft hier zijn bruidsfoto’s laten maken.